Przedstawiciel ObronaNarodowa.pl na spotkaniu parlamentarnego zespołu ds. Wojska Polskiego.

Kordek

W spotkaniu oprócz parlamentarzystów wzięli udział: pierwszy zastępca szefa Sztabu Generalnego WP gen. dyw. Anatol Wojtan oraz eksperci – prof. Józef Marczak (reprezentujący AON, ale to też członek honorowy stowarzyszenia ObronaNarodowa.pl), dr Grzegorz Kwaśniak (Wyższa Szkoła Zawodowa w Nysie a także ekspert Narodowego Centrum Studiów Strategicznych).

Spotkanie rozpoczęło się od wystąpienia Generała Wojtana, który mówił o nowych zagrożeniach jakie pojawiły się w związku z sytuacją na Ukrainie, następnie przybliżając funkcjonowanie Narodowych Sił Rezerwowych i stwierdzając, iż NSR stały się elementem zabezpieczającym tworzenie rezerw osobowych SZ RP. Generał Wojtan powiedział, że NSR powinny być zorganizowane w ramach zwartych pododdziałów wkomponowanych w strukturę jednostek wojskowych. Stwierdził także, że system zachęt dla potencjalnych żołnierzy NSR jest skuteczny ale wymaga doskonalenia. Generał Wojtan powiedział, że Sztab Generalny pracuje nad koncepcją zwartych pododdziałów NSR w wojskach operacyjnych, natomiast zdaniem Generała Wojtana inne pomysły – tworzenia nowych struktur- nie mają umocowania prawnego i musiałby funkcjonować poza Siłami Zbrojnymi, dlatego proponowałby potraktować te koncepcje jako przyszły proces zmian.

Prof. Marczak rozpoczął swoje wystąpienie od podania przykładu Stanów Zjednoczonych, gdzie funkcjonowanie Obrony Terytorialnej- Gwardii Narodowej jest umocowane w Konstytucji Stanów Zjednoczonych: „dobrze zorganizowana milicja jest niezbędna dla bezpieczeństwa wolnego państwa”, postulując aby w Polskiej konstytucji był podobny zapis. Dalej prof. Marczak położył nacisk na potrzebę posiadania dwóch komponentów Sił Zbrojnych – operacyjnego i terytorialnego. Następnie prof. Marczak przybliżył rys historyczny obrony terytorialnej na przykładzie Polski. Na koniec prof. Marczak odwoływał się do przesłania Clausewitza – księga 6 – państwo broniące własnego terytorium się ma tą przewagę naturalną,strategiczną przewagę – może wykorzystać to czego nie posiada agresor -komponent terytorialny, wsparcie ludności, działania nieregularne na masową skalę. Prof. Marczak przypomniał też słowa Jan Nowka -Jeziorańskiego: „Polska może liczyć na pomoc NATO jeśli sama zdobędzie własne zdolności odstraszania”.

Dr Paweł Makowiec przybliżył opinię stowarzyszenia ObronaNarodowa.pl na temat koncepcji dot. reformy Narodowych Sił Rezerwowych – postrzegamy reformę NSR pozytywnie w kontekście związanym z tworzeniem terytorialnego komponentu NSR. Dr Makowiec odniósł się do wypowiedzi gen. Wojtana – tworzenie zwartych pododdziałów NSR jest bardzo dobrym pomysłem, tylko iż dalej będą one przypisane do określonych jednostek (oddziałów) wojsk operacyjnych. A to z Obroną terytorialną ma niewiele wspólnego- bo te pododdziały NSR będą wzmacniały i uzupełniały potencjał wojsk operacyjnych. Natomiast stowarzyszeniu ObronaNarodowa.pl chodzi o rozwiązania koncepcyjne dążące do tego aby powstały obok wojsk operacyjnych pododdziały przypisane do konkretnego terytorium, złożone z obywateli którzy żyją i pracują w konkretnym obszarze/rejonie kraju. Następnie dr Makowiec odniósł się do rozwiązań, które wprowadziła neutralna Austria, podając przykłady funkcjonowania komponentu terytorialnego w austriackich siłach zbrojnych. Dalej dr Makowiec położył nacisk na kwestie związane z działaniami nieregularnymi, przypominając koncepcję Rezerwy Sił Specjalnych z 2002 roku autorstwa mjr rez. K.Wójcika, następnie przybliżając problematykę działań Kedywu Armii Krajowej uświadamiając jak istotnym elementem jest wsparcie lokalne/miejscowe dla budowy ewentualnych struktur ruchu oporu. W podsumowaniu swojej wypowiedzi dr Makowiec ponownie odwołał się do przykładu komponentu terytorialnego austriackich Sił Zbrojnych, gdzie jedna z grup specjalnej jednostki Jagdkommando jest pododdziałem milicyjnym. Następnym interesującym przykładem podanym przez dr Makowca były tzw. „sztaby eksperckie” tworzone pod egidą austriackiej milicji złożone z różnego rodzaju specjalistów, których nieopłacałoby się w żaden sposób trzymać w operacyjnych wojskach, natomiast świetnie sprawdzają się i najbardziej optymalnie można wykorzystać je w sytuacjach zagrożenia lub kryzysu.

Ekspert Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nysie i Narodowego Centrum Studiów Strategicznych dr Grzegorz Kwaśniak rozpoczął swoje wystąpienie od postulatu zmiany nazwy z Obrony Terytorialnej – która jego zdaniem jest przestarzała – na nową nazwę „Obrona Narodowa”, której głównym zdaniem byłoby zwalczanie tzw. zagrożeń miękkich. Następnie dr Kwaśniak przybliżył dotychczasowe doktryny wykorzystania pododdziałów Obrony Terytorialnej w działaniach zbrojnych, po czym przedstawił swoją autorską koncepcję wykorzystania pododdziałów OT/ON określoną przez dr Kwaśniaka jako doktryna nasycenia środowiska walki polegająca na integracji działań batalionów wojsk operacyjnych z kompaniami pododdziałów terytorialnych (Obrony Narodowej) i tworzeniu dzięki temu głęboko nasyconego środowiska walki. Dr Kwaśniak proponuje aby na bazie dziesięciu brygad ogólnowojskowych stworzyć 60 batalionowych zgrupowań taktycznych liczących około 400 żołnierzy, zgrupowania te byłby może o mniejszej sile ale większym nasyceniu. Do tych batalionowych zgrupowań taktycznych dołączone zostałyby kompanie OT/Obrony Narodowej, które powstałyby w liczbie około 100 w powiatach na wschodniej ścianie (1 kompania w powiecie, a byłby tworzone do 4-5 powiatów od nadgranicznych do głębi kraju na głębokości 200 km od wschodniej granicy). W podsumowaniu dr Kwaśniak postulował aby pododdziały Obrony Narodowej byłby katalizatorem zmian kultury organizacyjnych Sił Zbrojnych i w całym systemie obronnym.

W podsumowaniu poseł Jach zauważył, iż nie ma jednoznacznej koncepcji jak Obrona Terytorialna ma być rozwijana, ale zadaniem posła Jacha prace nad koncepcją komponentu terytorialnego (bez względu na nazwę) powinny być zintensyfikowane. Gen. Wojtan powiedział, że ostatnie 25 lat to proces nieustannej transformacji Sił Zbrojnych- od elementów modernizacyjnych poprzez czynnik ludzki do czynnika wielkości armii. Gen. Wojtan zaznaczył, że armia czasu pokoju 100 tys. zawodowych żołnierzy plus 20 tys. żołnierzy NSR to nie jest armia na wojnę – armia na wojnę jest kilka razy większa więc zadaniem przed jakim stoją Siły Zbrojne jest przygotowanie i wyszkolenie rezerw osobowych widziane jako proces w skład którego wchodzi zabezpieczenie środków materiałowych, sprzętu i uzbrojenia, itp. Gen. Wojtan powiedział że od 2010 roku zmieniła się forma i sposób przygotowania rezerw, przygotowano 40 tys. żołnierzy rezerwy z czego 11 tys. weszło w skład Sił Zbrojnych jako żołnierze zawodowi. Gen. Wojtan stwierdził, iż w przypadku zawartych pododdziałów NSR tylko odsetek zostanie żołnierzami zawodowymi, reszta zostanie żołnierzami rezerwy przygotowanymi do działań. Przez ostatnie dwa lata został odbudowany system ćwiczeń rezerwy. Gen. Wojtan powiedział, że decydenci ze Sztabu Generalnego obserwują to co robią Amerykanie, – chodzi o działanie Gwardii Narodowej, są nawiązane bliskie kontakty z GN z Ilinois. Jednak należy zwrócić uwagę na uwarunkowania i tradycje, które każde państwo ma inne. Gen. Wojtan zwrócił uwagę na możliwości wsparcia przez Wojsko Polskie lokalnych społeczności – wojewoda czy starosta mogą wystąpić o pomoc do Ministra Obrony Narodowej w ramach ustawy o reagowania kryzysowego. Siły Zbrojne mają do działania na rzecz społeczeństwa około 10 tys. żołnierzy i 2 tys. jednostek sprzętu. Gen. Wojtan uznał, że to taki swoisty model Gwardii Narodowej. W kwestii reformy NSR gen. Wojtan poprosił o chwilę cierpliwości, bowiem kilka ośrodków pracuje nad koncepcją NSR, jesteśmy w ciągłej transformacji, trudno powiedzieć które rozwiązanie jest najlepsze, najlepsza jest rozmowa i wspólna praca. W najbliższym czasie będziemy mieli ujednoliconą koncepcję na temat zmian w NSR. W tej chwili póki co szkolenie NSR funkcjonuje, co roku następuje wzrost ilości szkolonych i ilości ćwiczeń. Żołnierze NSR mają swoje miejsce w szeregach armii zawodowej lub w szeregach żołnierzy rezerwy.

Jak widać po wypowiedziach I zastępcy Szefa Sztabu Generalnego- jest dobrze, w sumie dzięki pewnym rozwiązaniom nawet mamy swoistą Gwardię Narodową. Nie mogę powstrzymać się od komentarza- jaka armia, taka Gwardia Narodowa….

PEŁNY ZAPIS SPOTKANIA

Opracował na podstawie zapisu elektronicznego
Grzegorz Matyasik
Redaktor Naczelny ObronaNarodowa.pl