Relacja z I Kongresu Organizacji Proobronnych
24 marca 2015W dniach 20-21 marca 2015 r. w Centrum Konferencyjnym MON w Warszawie odbył się I Ogólnopolski Kongresu Organizacji Proobronnych i Klas Mundurowych. W kongresie udział wzięli przedstawiciele stowarzyszeń proobronnych, związków strzeleckich i harcerstwa. Stowarzyszenie Obrona Narodowa.pl – Ruch na Rzecz Obrony Terytorialnej było reprezentowane przez dziesięciu przedstawicieli.
Kongres w części dotyczącej organizacji proobronnych rozpoczął Minister Obrony Narodowej Tomasz Siemoniak. W swoim wystąpieniu coraz większą liczbę obywateli gotowych do czynnej obrony kraju określił mianem „wspólnej ambicji” strony rządowej oraz społecznych inicjatyw proobronnych. Jak podkreślił, w organizacjach proobronnych, państwo widzi: nie organizacje paramilitarne, ale dobre dopełnienie rezerw osobowych do armii, dopełnienie Narodowych Sił Rezerwowych, szukanie najlepszych kandydatów do wojska. Jednocześnie poinformował, iż Ministerstwo Obrony Narodowej, zadecydowało o wdrożeniu nowego etapu funkcjonowania NSR: Zamierzamy stworzyć komponent terytorialny opierając go o Wojewódzkie Sztaby Wojskowe i Wojskowe Komendy Uzupełnień, tworząc 2500 stanowisk, w tym do 500 żołnierzy zawodowych i do 2 000 żołnierzy NSR – mówił szef MON.
Deklaracja Ministra Obrony Narodowej spotkała się z zaskoczeniem wśród części uczestników kongresu, w tym delegatów Stowarzyszenia ON.pl. Zdziwienie budziła przede wszystkim kwestia deklarowanej liczebności komponentu terytorialnego NSR na poziomie 2500 żołnierzy oraz faktyczny brak powiązania przedstawionego postulatu z działalnością organizacji proobronnych. Należy zaznaczyć, że w opublikowanych kilka miesięcy temu koncepcjach zespołu ekspertów Akademii Obrony Narodowej obradującego pod przewodnictwem gen. Bogusława Packa, ów komponent miał liczyć 10 000 żołnierzy, co i tak oceniane było jako ilość mocno niewystarczająca.
Po wystąpieniu Ministra Obrony Narodowej bardzo interesującą prezentację przedstawił płk Witold Gniecki. Dotyczyła ona wyników wizytacji w organizacjach proobronnych i strzeleckich przeprowadzonych przez Zespół ds. Inicjatyw Proobronnych. Prelegent odnosił się głównie do systemu szkolenia w organizacjach proobronnych. Podkreślał zarówno jego mocne jak i słabe strony, zaznaczając konieczność zmian i wzrostu poziomu działalności. Zgodnie z oceną płk. Gnieckiego, ok. 40 – 60% szkoleń organizacji proobronnych jest prowadzonych na profesjonalnym poziomie. Następnie głos zabrał płk Waldemar Osypiuk z Departamentu Wychowania i Promocji Obronności Ministerstwa Obrony Narodowej, który przeprowadził szkolenie z procedur związanych z pozyskaniem i rozliczaniem dotacji z MON przeznaczonych na finansowanie działalności organizacji proobronnych. Dla przedstawicieli Stowarzyszenia ObronaNarodowa.pl to właśnie to szkolenie zakończyło pierwszy dzień Kongresu. Dalsza część programu związana była z zebraniem założycielskim Federacji Organizacji Proobronnych /FOP/, do której zarząd stowarzyszenia ON.pl nie zgłosił akcesu.
FOP założyło siedem organizacji pozarządowych, tj. Związek Strzelecki „Strzelec” Organizacja Społeczno-Wychowawcza, Związek Strzelecki „Strzelec”, Związek Strzelecki „Strzelec” im. Józefa Piłsudskiego, Związek Strzelecki „Strzelec” Wągrowiec, Związek Strzelecki, Stowarzyszenie Instruktorów Legii Akademickiej w Lublinie, Stowarzyszenie FIA. Do zarządu federacji weszli: gen. Bogusław Pacek (Prezes FOP, Pełnomocnik MON ds. Społecznych Inicjatyw Proobronnych, doradca NATO ds. reformy wojskowego systemu edukacyjnego Ukrainy), płk Marek Baranowski (wiceprezes, współpracownik Pełnomocnika MON ds. Społecznych Inicjatyw Proobronnych) oraz bryg. ZS Krzysztof Wojewódzki (wiceprezes, Komendant Główny ZS „Strzelec”). Jako ciekawostkę można dodać, że członkiem Zarządu FOP został również płk Witold Gniecki (współpracownik Pełnomocnika MON ds. Społecznych Inicjatyw Proobronnych), który wizytował wcześniej oddziały poszczególnych organizacji proobronnych w imieniu gen. Packa.
Na Kongres przybył także Szef Biura Inicjatyw Obronnych przy AON prof. Romuald Szeremietiew. Co ciekawe w ogóle oficjalnie nie zabrał głosu, milczenie prof. Szeremietiewa było dojść wymowne.
W sobotę, 21 marca w godzinach porannych rozpoczął się drugi dzień Kongresu. Zainaugurowało go wystąpienie Szefa Biura Bezpieczeństwa Narodowego gen. Stanisława Kozieja. Zaznaczył on w swoim wystąpieniu, że: społeczne oczekiwanie oraz sytuacja bezpieczeństwa skłaniają do podejmowania w miarę szybkich kroków w ramach istniejącego prawa, ale w dłuższym horyzoncie czasowym i w uzasadnionych przypadkach nie należy wykluczać możliwości zmiany niektórych przepisów, o co już wnoszą niektóre organizacje. Głośne są np. apele o zmianę prawa regulującego dostęp Polaków do broni. Następnie gen. Koziej, odczytał list od Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego, do uczestników Kongresu, którego treść dostępna jest tutaj: http://www.bbn.gov.pl/pl/wydarzenia/6577,List-Prezydenta-RP-do-uczestnikow-pierwszego-Kongresu-Organizacji-Proobronnych.html
W dalszej kolejności głos zabrał gen. Bogusław Pacek, szef nowopowstałej Federacji, a zarazem Pełnomocnik MON ds. Społecznych Inicjatyw Proobronnych, który zaznaczył, że formuła Federacji otwarta jest dla wszystkich organizacji proobronnych respektujących zasady apartyjności, apolityczności przestrzegania prawa oraz których działania są transparentne. Generał powiedział także, iż: […] marzeniem zarządu Federacji jest to, by w Polsce doszło do dużej konsolidacji organizacji pro obronnych. Następnie rozpoczęły się wystąpienia poszczególnych organizacji pozarządowych, którym dano możliwość przybliżenia profilu swojej działalności oraz planów na przyszłość.
W tym panelu głos zabrali przedstawiciele Stowarzyszenia ObronaNarodowa.pl – kol. Grzegorz Matyasik – Prezes ON.pl oraz kol. Stanisław Drosio – Członek Zarządu ON.pl. Przybliżając profil działalności naszego Stowarzyszenia zwracali uwagę na jego służebną rolę względem pozostałych organizacji proobronnych, ukierunkowaną na zapewnienie członkom organizacji ujednoliconego systemu szkolenia na profesjonalnym poziomie. Jednocześnie odnieśli się do przesłanej organizacjom proobronnym „Koncepcji doskonalenia współpracy Ministerstwa Obrony Narodowej z organizacjami proobronnymi na rzecz wsparcia systemu obronnego Rzeczypospolitej Polskiej”. Warto zaznaczyć, że wymienione w dokumencie cele, w obszarze wsparcia systemu obronnego RP, są kompatybilne z celami, jakie stawia przed sobą w swym statucie Federacja Organizacji Proobronnych. Sprowadzają się one zasadniczo do dwóch kwestii: (1) przygotowania rezerw osobowych dla Sił Zbrojnych na czas „W” oraz (2) wsparcia niemilitarnej części systemu odporności kraju. Przedstawiciele ON.pl wskazywali, że zarówno w przedmiotowej koncepcji, jak i u podstaw zawiązanej Federacji, nie leży budowanie Obrony Terytorialnej, lecz potrzeba pozyskania dodatkowego źródła rezerw osobowych na potrzeby wojsk operacyjnych oraz reanimacja Obrony Cywilnej. W tym kontekście, przedstawiciele ON.pl zwrócili uwagę na niewykorzystany potencjał organizacji harcerskich (około 120 tys, obywateli RP zrzeszony w organizacjach harcerskich), które w pierwszym etapie nie zostały zaproszone do Federacji, a dla których zadania przedstawione w w/w koncepcji, mogłyby być bardzo właściwe i adekwatne do specyfiki tych organizacji. Z prezentacją ON.pl można zapoznać się TUTAJ.
Warto zaznaczyć, że reprezentanci Stowarzyszenia ObronaNarodowa.pl nie byli jedynymi, którzy podkreślali konieczność tworzenia systemu Obrony Terytorialnej. Temat ten pojawił się również w wystąpieniach przedstawicieli ZS „Strzelec” OSW oraz Stowarzyszenia Instruktorów Legii Akademickiej z Lublina. Należy jednocześnie podkreślić, że jak dotąd strona rządowa nie podjęła działań, mających na celu wcielenie owego postulatu w życie. Można się zastanawiać, w jakim stopniu częściowa terytorializacja NSR, czyli rezerwy wojsk operacyjnych oraz powołanie Federacji Organizacji Proobronnych służą temu celowi. Nie ulega Natomiast wątpliwości, że wciąż znajduje się on na etapie koncepcji głoszonych przez środowiska społeczne i nie wszedł jeszcze w fazę koncepcyjno – realizacyjną administracji rządowej. Pozostaje zatem, mieć nadzieję, że w najbliższym czasie jednak to się zmieni.
Naszym zdaniem na Kongresie padło dużo słów, a zabrakło konkretów. Minister ON zapowiedział reformę NSR w formie wydzielenia komponentu terytorialnego, ale nawet zdania nie powiedział na temat liczebności komponentu operacyjnego, a także liczebności całego NSR (operacyjnego i terytorialnego). Trudne do wyjaśnienia, były słowa Ministra Siemoniaka, iż w czasie mobilizacji komponent terytorialny stanowić będzie podstawę rozwinięcia wojskowej Obrony Terytorialnej. Jak komponent który jest rezerwowy może rozwijać się w czasie „W”? Chyba, że byłby to np. batalion OT, złożony z żołnierzy rezerwy, którzy posiadają przydziały mobilizacyjne i w ramach tego batalionu jedna kompania byłaby złożona z żołnierzy NSR – tzw. aktywnej rezerwy posiadającej przydziały kryzysowe. Warunek jest taki, iż uzbrojenie i sprzęt takiego pododdziału dawałby możliwości jego rozwinięcia do szczebla batalionu. W innym wypadku jest to fikcja, a założenia są fałszywe. Następny element w zakresie, którego zabrakło konkretów to dofinansowanie działań organizacji proobronnnych przez MON. Szef Oddziału Współpracy ze Społeczeństwem Departamentu Wychowania i Promocji Obronności płk Waldemar Osypiuk, poinformował, że minionym roku stowarzyszenia i fundacje złożyły ponad 700 wniosków na ok. 27 mln zł., a podpisanych zostało 315 umów na ok. 8,9 mln zł. Z tego co zrozumieliśmy na rok 2015 r. MON zarezerwował tyle samo środków finansowych. Prezes Federacji – gen. Pacek – ma nadzieję, że uda się pozyskać środki z innych źródeł pozabudżetowych m.in. poprzez współpracę z Polską Platformą Bezpieczeństwa Wewnętrznego, którą wymienił kilkakrotne i której prezentacja również miała miejsce w czasie Kongresu. W tym miejscu można zadać pytanie, kto będzie odpowiadał za dystrybuowanie i rozliczanie tych środków, czy dalej Departament czy też, planowane do powołania, Biuro ds. Społecznych Inicjatyw Proobronnych. Ciekawe jest również w jaki sposób będzie przebiegała linia zależność/kompetencji, pomiędzy Biurem, a Departamentem Wychowania i Promocji Obronności.
Następnym elementem, który nadal pozostaje wyłącznie w sferze deklaratywnej, była kwestia skróconego programu szkolenia podstawowego Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, która mogłaby być realizowana przez organizacje proobronne. Generał Pacek już na spotkaniu 2 grudnia 2014 r. w MON z organizacjami obiecywał, że lada moment praca nad tym dokumentem zostanie zakończona – niestety na Kongresie po raz kolejny otrzymaliśmy zapewnienie, że program ten lada dzień ujrzy światło dzienne.
Największym konkretem Kongresu było więc, powołanie Federacji Organizacji Proobronnych. Co prawda założenia Federacji pokazują, że nie jest ona skierowana do Nas i gdy, gen. Pacek mówi, że Federacja będzie zmierzać do utworzenia systemu Obrony Terytorialnej – to na pewno definiuje ten system inaczej niż my – dla Nas jest to część Sił Zbrojnych – komponent terytorialny, dla gen. Packa jest to element systemu obrony terytorium realizowanej poprzez wychowanie patriotyczne, szkolenie ochotników na potrzeby przygotowania rezerw osobowych, reagowanie na zagrożenia niemilitarne oraz udział w systemie zarządzania kryzysowego kraju. Przy tym, bardzo cieszy Nas analogia do Krajowego Systemu Ratowniczo – Gaśniczego, bo w naszej koncepcji Krajowego Systemu Armii Krajowej/Obrony Narodowej też nawiązujemy do tych rozwiązań, ale chyba w trochę innym zakresie. Sama Federacja najpotrzebniejsza jest organizacjom strzeleckim i zapewne spełnia ich oczekiwania, natomiast nasze stowarzyszenie ocenia fakt powstania Federacji pozytywnie mając nadzieję na współpracę oraz oferując wypracowany system szkolenia
i doświadczenie swoich instruktorów. Pozostajemy więc otwarci na dalszą i być może szerszą współpracę szkoleniową z podmiotami Federacji, tak jak to dotychczas było realizowane. Cel jest jeden – nadrzędny – wzrost bezpieczeństwa RP oraz strategicznej odporności naszej Ojczyzny.
Źródło zdjęcia do newsa, a także więcej zdjęć znajduje się tutaj: http://wceo.com.pl/index.php/edukacja/2013-12-18-13-44-02/791-konferencja-naukowa-pt-doskonalenie-wspolpracy-mon-z-organizacjami-proobronnymi-i-szkolami-mundu rowymi-na-rzecz-wsparcia-systemu-obronnego-rp